بازار سنتی سمنان
بشنوید یا بخوانید
بازار سنتی سمنان، جایی است که تاریخ و زندگی روزمره چهره به چهره می‌شوند، در هر کنجی از این بازار تاریخی صدای همهمه خریداران و فروشندگان به گوش می‌رسد و هر حجره داستانی برای گفتن دارد. وقتی از سردر کاشی‌کاری شده با کتیبه‌های لاجوردی و خطوط خوش ثلث وارد بازار سمنان می‌شوید، انگار به گذشته‌ای زنده پا می‌گذارید؛ جایی که صدای چکش مسگران در هوا می‌پیچید و حجره‌ها با عطر ادویه‌ها و کالاهای رنگارنگ زندگی می‌کردند. این بازار، یادگار دوران قاجار، هنوز هم با تمام شکوهش ایستاده است و روایت‌گر روزگارانی است که سمنان، یکی از مهم‌ترین گذرگاه‌های تجاری ایران، بود.
بازار سنتی سمنان در اوایل سلطنت قاجاریه، حدود ۱۸۰ سال پیش، ساخته شد. این بنا به دلیل موقعیت استراتژیک شهر، در تقاطع مسیرهای شرق و غرب ایران، به قلب تپنده تجارت تبدیل شد. در جریان نوسازی‌های دوره پهلوی، با خیابان‌کشی‌های جدید، بازار به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم شد.
بازار شمالی، که به نام «راسته بازار» یا «بازار بالا» سمنان نیز خوانده می‌شود، با طولی حدود ۱.۵ کیلومتر حدود ۲۵۴ مغازه دارد که از خیابان شهدا آغاز شده و تا خیابان امام خمینی امتداد می‌یابد. سقف‌های جناغی و طاق‌های ضربی این بخش با نورگیرهای شیشه‌ای بزرگ طراحی شده‌اند تا روشنایی روز را به فضای درونی هدایت کنند. در سر‌دَر این بازار، کاشی‌های لاجوردی و کتیبه‌ای با آیات سوره اقراء به خط ثلث زیبایی چشم‌نوازی را به نمایش می‌گذارند.
بازار جنوبی، که به بازار حضرت یا مُرده نیز معروف است، با طولی کوتاه‌تر و حدود ۵۰ مغازه، در امتداد بازار شمالی قرار دارد و به حرم امامزاده یحیی ختم می‌شود. در این بخش، بناهایی چون مسجد جامع و موزه گرمابه پهنه به انتظار بازدیدکنندگان نشسته‌اند. بازار شیخ علاءالدوله، که به دست این عارف مشهور بنا شده، به دلیل قرارگیری در مسیر حمل اموات به گورستان علمدار، به «بازار مرده‌ها» شهره شد که داستان‌های عرفانی و رازآلودی از قرون هفتم و هشتم هجری را در دل خود نهفته دارد.
ساختار بازار با سقف‌های خشتی و آجری، متناسب با اقلیم کویری، در تابستان خنک و در زمستان گرم است. بازار سنتی سمنان مکانی است که شما را از هیاهوی مدرن به دنیای قدیم می‌برد. حجره‌های کهن، بوی ادویه‌های معطر، و تکیه و حمام تاریخی، همگی شما را به سفری در زمان دعوت می‌کنند. این بازار که در ۱۱ تیر ۱۳۷۵ به فهرست آثار ملی ایران پیوست، هنوز هم نگین درخشانی در بافت تاریخی شهر به شمار می‌آید.
اگر به سمنان سفر می‌کنید، میان دالان‌های این بازار سنتی ایرانی قدم بزنید، تاریخ را لمس کنید، و با سوغات دست‌ساز هنرمندان محلی، خاطره‌ای از این تجربه به یادگار ببرید. بازاری که دیوارهایش زمزمه‌های تاریخ را به گوش می‌رسانند و سقف‌هایش یادآور روزگارانی است که در آن‌ها، زندگی با دست‌های پرتوان مردم می‌تپید.
سوال‌های متداول
بهترین زمان برای بازدید بازار سنتی سمنان چه زمانی است؟
بازار سمنان یک بازار فعال است که در زمان های عادی یک بازار در ایران باز است و امکان بازدید آن وجود دارد.
