کومش یا قومس؟

کومش یا قومس؟

بشنوید یا بخوانید
قرن‌ها پیش اعراب مسلمان به سرزمین ما هجوم آوردند، مردمان بی‌پناه را کشتند، تجاور کردند، کتاب‌ها سوزاندند و بناها ویران کردند این غارتگران، کومش را قومس تلفظ می‌کردند، از این‌رو قومس تلفظ غلط آنان از نام سرزمین باستانی کومش است.
نقشه امپراطوری پارت

نقشه امپراطوری پارت (اشکانیان)

امروزه، استان سمنان محدوده‌ی سرزمین باستانی کومش را در بر گرفته است.

عجیب‌تر آنکه قرن‌ها از آن واقعه‌ی تلخ و حمله‌ی تاریخی گذشته اما همچنان ما خود را به نامی که دشمنان‌مان، ما را می‌نامیدند، خود را خطاب می‌کنیم.

نه تنها مردم کوچه و بازار که حتی برخی از پژوهشگران نیز کومش را قومس می‌نامند. دست‌ِکم برای من این از خودبیگانگی دردناک است. آیا این فراموشی نام و فرهنگ و تاریخ این سوال را مطرح نمی‌کند که چه بر ما گذشته است که چنین هویت خود را از یاد برده‌ایم؟!

و آیا زمان آن فرا نرسیده است که خود را در آیینه تاریخ و فرهنگ واقعی خود شناسایی کنیم؟!

سرزمین تاریخی کومش یکی از ایالت‌های کهن ایران است که امروزه، استان سمنان محدوده‌ی تقریبی آن سرزمین باستانی را دربرگرفته است. بنا به روایات تاریخی، کومش چهاردهمین ایالت؛ “ورن” (ورنه) از تقسیمات شانزده‌گانه اوستایی در دوران باستان است. این منطقه در طی دوران حکومت مادها و هخامنشیان با نام «کومیسنه» (کومس) یا «کومیشان» (کومش) شناخته می‌شده است. کومش خاستگاه امپراطوری پارت (اشکانیان) بود و شهر صددروازه کومش (در نزدیکی دامغان) اولین پایتخت این امپراطوری بزرگ بود؛ امپراطوری که از ۲۴۷ پیش از میلاد به مدت ۴۷۱ سال، بر قسمت اعظم غرب آسیا و آسیای میانه حکومت کرد.

دلاوران کومش، پس از شکست هخامنشیان توسط اسکندر مقدونی، همچون ققنوسی از این خاک برخاستند و اشغالگری ۸۰ ساله‌ی یونانیان بر ایران را پایان دادند و از سوی دیگر در برابر امپراطوری بزرگ روم ایستادند و مانع اشغال مجدد ایران توسط این بیگانگان شدند.

اینجا کومش است؛ سرزمین دلاورانی که آیین‌شان مدارا و مهر در برابر همگان و ایستادگی و جانفشانی در برابر دشمنانی است که به ایران بزرگ چشم طمع دارند.

ریشه نام کومش

در یاداشت بعدی با رفتن به سراغ اسطوره‌ها و تاریخ، به این پرسش پاسخ خواهیم داد که “ریشه نام کومش” به چه روایاتی باز می‌گردد. با کومشبان همراه باشید تا بیش از پیش اسطوره‌ها، روایات تاریخی، فرهنگی و… این سرزمین باستانی را باهم بازخوانی کنیم.